WAT ETEN WE VANDAAG?

Alles wat een zwangere vrouw inneemt of inademt, komt via de placenta ook bij de foetus

terecht. Daarnaast is de weerstand van aanstaande moeders vele malen lager dan normaal. Een zwangere vrouw is dus veel gevoeliger voor lullige infecties, die vervolgens bij de baby terecht kunnen komen. En dat kan soms heftige gevolgen hebben.
Tijdens de zwangerschap is het raadzaam om een lijstje bij te houden van producten die wel en niet goed zijn voor je zwangere geliefde en de baby in haar buik. Gelukkig is er nog genoeg lekkers over voor gezonde doch voedzame maaltijden de komende maanden!

Vlees

De vegetariërs kunnen dit stuk overslaan, maar de carnivoren onder ons zullen erop moeten rekenen dat vrouwlief de komende tijd een aantal heerlijkheden afkomstig van rund, varken, schaap of geit beter niet kan eten. Met name gedroogde, gerookte, rauwe en gefermenteerde vleesproducten worden afgeraden. Goed en zacht vlees dat hoe roder hoe beter is: vergeet het maar. Biefstuk, tournedos, entrecote: het mag gegeten, mits het doorbakken is. Er is echter een trucje om vlees wél rood te kunnen eten. Door het eerst extreem koud in te vriezen (kouder dan -38 graden Celsius). Daarmee dood je parasieten die mogelijk (in het zeer onwaarschijnlijke geval) in je vlees kunnen zitten. Probleem is alleen dat de meeste huis- tuin- en keukenvriezers deze temperaturen niet halen.

Orgaanvlees

Orgaanvlees wordt over het algemeen afgeraden. Dat heeft te maken met de hoeveelheid vitamine A die erin zit. Een teveel aan vitamine A is schadelijk voor de groeiende baby. Vitamine A komt vooral voor in de lever. Schotel je zwangere vrouw dus geen lever voor. Dat geldt dus ook voor leverpastei, – worst en paté.

Kazen

Menig zwangere vrouw slaat per definitie Franse (schimmel)kazen af op een feestje. Dat heeft ermee te maken dat we vaak denken dat (zachte) kazen rauwmelks. Bij rauwemelkse kazen (au lait cru) bestaat de (kleine) kans dat de listeriabacterie erin huist, en die kan zeer nare gevolgen hebben voor de foetus.
Om een aantal misverstanden maar meteen uit de weg te helpen. In principe mag een zwangere vrouw alle harde kazen eten, ook als ze rauwmelks zijn, dus ook boerenkaas, omdat dit relatief droge kazen zijn. En in droogte gedijt de listeriabacterie niet goed. Daarnaast mag ze alle zachte (schimmel)kazen eten die gepasteuriseerd zijn. Bij pasteurisatie wordt de melk kort verhit, waardoor schadelijke bacteriën worden gedood.

In Nederland zijn bijna alle (schimmel)kazen gepasteuriseerd. Zeker de kazen die in de supermarkt te verkrijgen zijn. Weet je het niet zeker, check dan de ingrediëntenlijst, daar

hoort op te staan of een kaas is gepasteuriseerd. Staat het er niet op, ga er dan van uit dat de kaas rauwmelks is.

Vis, schaal- en schelpdieren

Rotte vis is voor niemand gezond, dus ook niet voor de zwangere vrouw. Het probleem met vis is dat je nooit helemaal zeker weet hoe vers die is. Ga ervan uit dat je gebakken vis bijna altijd kunt eten, mits vers. Verse vis herken je aan de geur. Ruikt het zilt, dan is hij vers. Ruikt het vissig, dan is hij ouder (wat niet wil zeggen dat hij niet meer te eten is). Gebakken, gekookte of gestoofde vis is heel erg goed zelfs, want dat bevat veel omega 3: goede vetzuren.

Vette vis als haring, zalm en sardines worden dus zeer aangeraden. Ook rauwe haring. Die is namelijk eerst gepekeld, waardoor je zwangere geliefde ze in principe gewoon kan happen. Maar let wel: ook voor rauwe haring geldt dat het vatbaarder is voor voedselinfecties.
Het enige waar je echt waakzaam voor moet zijn, is het kwikniveau in vissen. Sommige soorten hebben een hoger kwikniveau en zijn daardoor minder goed voor een zwangere vrouw. Het gaat dan om vissen als haai, zwaardvis en marlijn. Sowieso soorten die je niet dagelijks bij de Nederlandse supermarkt of visboer aantreft.

Rauwe vis is minder aan te raden. Dat heeft te maken met de mogelijke aanwezigheid van bacteriën. Gerookte vis is ook niet per se een aanbeveling. Ook hier weer hebben we te maken met die listeriabacterie die erin kan zitten.

Roofvissen als snoek, paling en makreel worden afgeraden. Dat geldt ook voor tonijn (zowel vers als uit blik).

Schaal- en schelpdieren hoeven geen probleem te zijn. Zeker niet als ze gewoon goed verhit zijn. Dus kreeft, garnalen, mosselen: het kan allemaal. Zelfs een rauwe oester kan gewoon op het menu van de zwangere vrouw. Ook hier geldt: een rotte oester is voor niemand gezond, dus versheid is niet onbelangrijk. Aangezien die nooit echt te garanderen is, kun je iets soms maar beter laten staan.

De enige echte uitzondering is de garnaal. Deze wordt afgeraden wegens de aanwezigheid van het schadelijke PFAS.

Kortom: vis eten heeft wat voors en tegens. Als jullie vis eten, doe het dan maximaal twee keer per week. Dit in verband met dioxines die vis bevatten. Te veel kan schadelijk zijn.

Groenten en fruit

Alle groenten en fruit zijn goed. Toch is hier ook enige waakzaamheid geboden. Je kunt namelijk de heerlijkste voorverpakte rauwkostsalade meenemen van de supermarkt of groenteboer maar daar ligt de listeriabacterie weer op de loer. Deze bacterie gedijt zeer goed in de koelkast en gaat pas dood bij voldoende verhitting. Nu is rauwkost verhitten een beetje treurig. Dus beter is het om groenten en fruit vers te kopen en je salades zelf te maken. Zorg ervoor dat fruit en groenten altijd goed gewassen worden.

Groenten die antioxidanten bevatten, zoals broccoli, bloemkool, spruiten, witlof en witte kool, zijn zeer goed voor de ontwikkeling van de baby.

Er zijn trouwens wel groenten die in sommige gebieden in de wereld als ‘gevaarlijk’ worden beschouwd. In Italië zie je een zwangere vrouw niet snel spinazie eten, of andere groenten waar sulfieten inzitten.

Kruiden

Kookten we in de jaren vijftig nog gewoon avg: aardappels, vlees en groenten; de Nederlandse keuken is vandaag de dag behoorlijk uitgebreid. We koken gerechten uit de hele wereld, met veel kruiden en specerijen, die letterlijk extra smaak aan ons eten geven.

Je wilt natuurlijk dat je vrouw en toekomstig kind gezond door de zwangerschap komen, maar je wilt op z’n minst alle kruiden en specerijen kunt gebruiken. Helaas zijn er kruiden en specerijen die niet per se goed zijn in grote hoeveelheden. Denk aan anijs, dragon, venkel, basilicum, piment, nootmuskaat, kaneel, sassafras, dong quai, foelie en peper. 

Overigens hebben veel vrouwen tijdens de zwangerschap een soort instinctmatige afkeer van een aantal verschillende kruiden.

Ook kruidenpreparaten, etherische oliën en gerechten waar veel van bovengenoemde kruiden in zitten (pesto bijvoorbeeld) kunnen slechts beperkt en met mate gegeten worden.

Tot slot: er is veel snoepgoed waarin kruiden zijn verwerkt, waarvan het bekendste drop is. Wat betreft drop geldt voor zwangere vrouwen: niet te veel eten. Vijf dropjes per dag maximaal.

Dranken

Alcoholische dranken zijn uit den boze voor zwangere vrouwen. Goed nieuws voor alle zwangere vrouwen is dat de 0.0-revolutie onder bieren en wijnen een hoge vlucht heeft genomen de afgelopen jaren. En eigenlijk ook wel goed nieuws voor jou als aanstaande

vader. Het is een prima excuus om het een aantal maanden wat rustiger aan te doen met de drank. Of je het nu uit solidariteit doet of niet, het kan nooit kwaad iets te minderen (mocht je überhaupt drinken).

Nu zijn er genoeg stellen die flink de beest uithangen en er plotseling na vijf weken achter komen dat de vrouw zwanger is. Gelukkig heeft Moeder Natuur voor die ogenschijnlijk valse start een zeer handig trucje uitgevonden. De eerste vier weken is er nog geen directe voedingsconnectie tussen moeder en kind via de placenta. Heb je te diep in het glaasje gekregen? Jammer voor de moeder, die haar ochtendmisselijkheid verwarde met een kater, of de misselijkheid dubbel en dwars voelde, maar in principe geen blijvende schade voor de groeiende spruit. Na die vier weken kan een embryo natuurlijk wel ernstige schade oplopen bij alcoholgebruik.

Andere dranken die zwangere vrouwen beter met mate drinken zijn cafeïnehoudende dranken als cola en koffie. Evenals thee. Zowel in koffie als in thee (zowel groene als zwarte) zit cafeïne (bij thee heet dat theïne en is het ongeveer twee keer minder sterk dan

bij koffie). Cafeïne behoort, net als cocaïne, morfine, nicotine en

codeïne, tot de alkaloïden. Alkaloïden hebben een stimulerende werking op het centrale zenuwstelsel. Er zijn onderzoeken gedaan naar de werking van cafeïne op zwangere vrouwen. Het dagelijks consumeren van cafeïne vermindert de vruchtbaarheid en het vergroot de kans op een miskraam. Daarnaast komt cafeïne via de placenta ook bij het ongeboren kind terecht. Nu kan een volwassen lichaam dit stofje vrij makkelijk afbreken, maar voor een foetus is dat andere koek.

Mag je zwangere geliefde dan helemaal geen koffie of thee drinken? Natuurlijk wel, maar het is beter om het met mate te doen. Dus maximaal twee koppen koffie of thee per dag.

(Kruidenthee is weer een ander verhaal, aangezien dat van kruiden is gemaakt en niet van theebladeren).

Desserts

Als toetje in de lijst de desserts. Er zijn veel desserts die rauw ei bevatten. Tiramisu, semifreddo, bavarois, chocolademousse, Haagsche Bluf, sommige verse soorten roomijs, etc. En dan zijn er ook nog desserts waarin alcohol verwerkt is. Heel lekker, maar allemaal laten staan. Andere desserts kan je vrouw gewoon eten.